Παρασκευή 27 Δεκεμβρίου 2013

Νίκος Δήμου: Έντεκα πράγματα που δεν ξέρουμε


Μέρες που είναι, καλό είναι να μάθουμε έντεκα πράγματα που δεν ξέρουμε...


1. Υπάρχει Θεός; 

Δεν έχουμε καμία τελεσίδικη λογική απόδειξη για την ύπαρξη Θεού ή Θεών. Όλες οι αποδείξεις καταρρίφθηκαν από τον Κάντ κι έκτοτε δεν αναβίωσε καμία τους (παρά μόνο σε ορισμένα ελληνικά σχολικά εγχειρίδια θρησκευτικών). Οι αποδείξεις αναφέρονταν στην παραδοσιακή έννοια του Θεού όπως την διαμόρφωσαν οι μεγάλες μονοθεϊστικές θρησκείες (Ιουδαϊσμός, Χριστιανισμός και Ισλάμ). Σύμφωνα με αυτές ο Θεός ήταν ο δημιουργός του κόσμου, άναρχος, παντοδύναμος και πανάγαθος.

Το ερώτημα αν υπάρχει κάποια αφηρημένη κοσμολογική δύναμη, απρόσωπη και αδιάφορη προς τα ανθρώπινα (όπως έλεγε ο Επίκουρος) ανήκει στο χώρο των φυσικών επιστημών – αλλά ούτε από εκεί έχει προκύψει κάποια ένδειξη.

Γνωρίζοντας την αδυναμία λογικής απόδειξης ο Πασκάλ επικαλέστηκε το συναίσθημα. «Η καρδιά έχει τη δική της λογική που η λογική δεν την γνωρίζει». Όμως το συναίσθημα, η διαίσθηση, η πίστη, είναι εντελώς υποκειμενικά. Μία λογική απόδειξη δεσμεύει και τους άλλους – αλλά το τι νιώθω, αφορά μόνον εμένα.

Ένα σόφισμα που χρησιμοποιούν οι πιστοί είναι να ζητάνε απόδειξη για την μη ύπαρξη του Θεού. Αλλά μόνο η ύπαρξη αποδεικνύεται – δεν είναι λογικά δυνατόν να αποδείξεις πως κάτι δεν υπάρχει. Τα μη υπαρκτά είναι εξ ορισμού άπειρα...

2. Υπάρχει «Σχέδιο»;


Ναι, θα έλεγε ο Δαρβίνος, υπάρχει μία λογική στην εξέλιξη των ειδών – αλλά αυτή είναι αιτιολογική και όχι τελεολογική. Κατευθύνεται δηλαδή από τις αιτίες κι όχι από τους σκοπούς. Κάτι αλλάζει επειδή αλλάζουν οι συνθήκες και για να επιβιώσει ένα ον πρέπει να προσαρμοστεί σε αυτές. Έτσι λοιπόν η ζωντανή έμβια ύλη (άρα και ο άνθρωπος) υπακούει, όπως και η ανόργανη, σε ένα αιτιοκρατικό πλάνο. Οι οπαδοί του ευφυούς σχεδιασμού (intelligent design) προσπαθούν να εισάγουν την έννοια του Θεού από την πίσω πόρτα, υποστηρίζοντας ότι η εξέλιξη κατευθύνεται, βάσει σχεδίου, από μία ανώτερη δύναμη προς ένα τελικό σκοπό. Ως τώρα δεν εμφανίστηκε ούτε μία επιστημονική ένδειξη για αυτή την άποψη.

3. Υπάρχει «Νόημα»;


Συναφές προς το προηγούμενο ερώτημα είναι και το περί νοήματος. Γιατί υπάρχουμε; Τι νόημα έχει η παρουσία μας στον κόσμο; Γιατί γεννιόμαστε (χωρίς να ερωτηθούμε) γιατί γερνάμε και – κυρίως – γιατί πεθαίνουμε; Το μέγα παράλογο (absurde). «Ο άνθρωπος ρωτάει – ο κόσμος δεν απαντάει» γράφει ο Καμύ. Η ύπαρξη κάθε ενός, τόσο σημαντική για τον ίδιο, αποτελεί ένα απειροελάχιστο τυχαίο γεγονός μέσα σε ένα τεράστιο σύμπαν. Ο Σοπενχάουερ βλέπει την ανθρώπινη ύπαρξη σαν μία εκδήλωση της παντοδύναμης κοσμικής βούλησης (der Wille) που εντελώς τυφλή ενδιαφέρεται μόνο για την διαιώνιση και συνέχειά της.

4. Υπάρχει Αλήθεια;

Ο Καντ έγραψε ότι για να είναι αληθής μία πρόταση πρέπει να είναι αναγκαστικής και παγκόσμιας ισχύος. (Notwendig und Allgemeingültig). Αλλά τέτοιες προτάσεις είναι μόνον οι ταυτολογικές (a priori). Π. χ.: κάτι σιδερένιο είναι από σίδερο. Οι εμπειρικές, που εισάγουν κάποιο πρόσθετο στοιχείο, μπορεί πάντα να είναι λανθασμένες. Όπως είπε ο Popper, η πρόταση: «Όλοι οι κύκνοι είναι άσπροι» ισχύει μόνο εφόσον δεν έχει εμφανιστεί ένας μαύρος κύκνος. Κι επειδή η εμπειρία δεν τελειώνει ποτέ, όλες οι αλήθειες – και οι επιστημονικές – είναι προσωρινές. Έτσι στην επιστήμη δεν μιλάμε για επαλήθευση αλλά για επιβεβαίωση. Η δε επιστημονική πρόοδος δεν συντελείται με αποδείξεις, αλλά με διαψεύσεις. Είναι η αρχή της διαψευσιμότητας (falsifiability) που διατύπωσε o Popper. Γι' αυτόν επιστημονική είναι μόνο μία πρόταση που μπορεί να διαψευσθεί – δηλαδή που περιέχει τα κριτήρια για τον έλεγχό της. Ο στίχος από ένα ποίημα, ή μία θρησκευτική μυστική εμπειρία δεν υπόκεινται σε έλεγχο εγκυρότητας. Λειτουργούν αλλιώς.

5. Υπάρχει Ψυχή;

Θα μπορούσαμε να επαναλάβουμε την επιχειρηματολογία περί Θεού. Δεν έχουμε καμία επιστημονική ένδειξη για την ύπαρξη ψυχής. Ξέρουμε πώς γεννήθηκε η έννοια – η διαφορά του ζωντανού από το νεκρό σώμα ήταν η ύπαρξη αναπνοής. Με την τελευταία ανάσα έφευγε και η ζωή (παραδίδει το πνεύμα). Η αρχική σημασία της λέξης ήταν ανάσα, πνοή και κατ' επέκτασιν, στα αρχαία, ζωή. Ο διαχωρισμός της ψυχής από το σώμα (δηλαδή η διάσπαση του ζωντανού όντος σε δύο) έγινε αργότερα, κυρίως από τον Πλάτωνα που εισάγει τον δυισμό και ονομάζει το σώμα «τάφο της ψυχής». Από κει είναι ένα βήμα ως τον Χριστιανισμό που καλλιεργεί τον πλατωνικό δυισμό, εισάγει την εβραϊκή έννοια της αμαρτίας και την συνδέει με το «ακάθαρτο» σώμα ενώ προσπαθεί να σώσει την ψυχή. Η οποία τελικά μάλλον αποτελεί μία γλωσσολογική παρεξήγηση.

6. Υπάρχει μετά θάνατον ζωή;

Αν δεν υπάρχει ψυχή, αν ο άνθρωπος είναι μία ενιαία ενότητα, δεν υπάρχει κάτι που να επιβιώνει όταν το σώμα πεθαίνει και αποσυντίθεται. Ο Παράδεισος και η Κόλαση, η μέλλουσα ζωή, τα ουρί και πιλάφια, η Βασιλεία των Ουρανών είναι μελλοντολογικές υποσχέσεις των θρησκειών για να ελέγχουν και να παρηγορούν τους πιστούς.

7. Υπάρχει ελεύθερη βούληση;

Ο Καντ γράφει για την Ελευθερία ότι είναι απόλυτα απαραίτητη (υπογραμμίζει την Unentbehrlichkeit) αλλά και απόλυτα ακατανόητη (Unbegreiflichkeit). Θα έπρεπε να βρεθεί «ένας νόμος της αιτιότητας μέσω ελευθερίας». (Ein Gesetz der Kausalität durch Freiheit).

Η έννοια της ελεύθερης βούλησης είναι ασυμβίβαστη με την επιστήμη και ιδιαίτερα με την ψυχιατρική. Μία απόφαση χωρίς αίτια, χωρίς κίνητρα, (αυτό σημαίνει ελεύθερη) θα ήταν αδύνατο να ερευνηθεί ή ακόμα και να κατανοηθεί. Θα ανήκε στον χώρο της μεταφυσικής – από τον οποίο έτσι κι αλλιώς προέρχεται η ιδέα μίας ελεύθερης βούλησης.

Η ιστορία του προβλήματος της ελεύθερης βούλησης ή αυτεξούσιου – όπως αποκαλείται σήμερα – είναι η προσπάθεια να διασωθεί φιλοσοφικά μία θεολογική σύλληψη. Το πρόβλημα της ελευθερίας δεν υπήρχε στην αρχαία ελληνική σκέψη. Έχει τις ρίζες του στην χριστιανική θεολογία. Η Θεοδικία απαιτεί μία εξήγηση για την παρουσία του πόνου, της οδύνης και του κακού στον κόσμο. Πώς συμβιβάζεται με την έννοια ενός παντοδύναμου, πανάγαθου και παντογνώστη Θεού; Η ελεύθερη βούληση του ανθρώπου είναι μία δικαιολογία. Ο άνθρωπος φέρνει το κακό στον κόσμο.

8. Υπάρχει το ασυνείδητο; (Ή υποσυνείδητο)

Ο Popper γράφει ότι η ψυχανάλυση δεν είναι επιστήμη επειδή οι γνωστικές προτάσεις της δεν μπορούν ούτε να επιβεβαιωθούν, ούτε να διαψευσθούν. Ανήκουν περισσότερο στον χώρο της φιλοσοφίας, της λογοτεχνίας (ή – κατά άλλους – της θρησκείας). Ο ίδιος ο Freud στο τελευταίο του βιβλίο Abriss der Psychoanalyse (Επιτομή ή Περίληψη της Ψυχανάλυσης) γράφει ότι η Ψυχανάλυση ξεκινάει από δύο βασικές προϋποθέσεις (Grundvoraussetzungen) των οποίων η συζήτηση επαφίεται στη φιλοσοφική σκέψη. Πρόκειται δηλαδή για φιλοσοφικές ή μάλλον μεταφυσικές προϋποθέσεις και όχι για επιστημονικές θεωρίες που μπορούν να ελεγχθούν πειραματικά. Η πιο σημαντική από αυτές αφορά την ύπαρξη του υποσυνείδητου.

Οι μεταφυσικές-θρησκευτικές ρίζες της ψυχανάλυσης εξηγούν τον δογματισμό της και την διάσπασή της σε διάφορες αντιμαχόμενες σχολές ή αιρέσεις – πράγμα που σπάνια συμβαίνει στον χώρο της επιστήμης.

9. Υπάρχει εξωγήινη ζωή και νοημοσύνη;

Στατιστικά, μέσα σε δισεκατομμύρια πλανητικά συστήματα δεν είναι διόλου απίθανο κάπου να υπήρξαν ή να υπάρξουν οι ίδιες προϋποθέσεις που οδήγησαν στην εμφάνιση ζωής και νοημοσύνης στην γη. Αυτό που είναι μάλλον απίθανο (και πάλι στατιστικά) είναι να το αντιληφθούμε. Να συμπέσουμε δηλαδή χρονικά και τοπικά (σε ένα ταχύτατα διαστελλόμενο σύμπαν με αποστάσεις εκατομμυρίων ετών φωτός) ώστε να επικοινωνήσουμε...

10. Υπάρχει ιστορική αντικειμενικότητα και ακρίβεια;

Η ιστορία, έλεγε ο Kant, είναι ένας τεράστιος σωρός, ένας λόφος από γεγονότα. Ο κάθε ιστορικός πάει εκεί, επιλέγει μερικά από τον σωρό, τα συνθέτει και κατασκευάζει μία ιστορική πραγματικότητα. Αυτό άλλωστε συμβαίνει και στην καθημερινή ζωή: οι αφηγήσεις διάφορων ρεπόρτερ ή και αυτοπτών μαρτύρων διαφέρουν συχνά τόσο ώστε να αναρωτιέσαι αν παρακολούθησαν το ίδιο συμβάν.

Βέβαια και στην ιστορία η αντιπαραβολή διάφορων αφηγήσεων και ερμηνειών οδηγεί κάποτε σε επιβεβαίωση και υπάρχουν πάντα οι πιο έγκυρες εκδοχές. Δυστυχώς όμως συχνά κυριαρχεί η «ιδεολογική χρήση της ιστορίας» (Φίλιππος Ηλιού) όπου τα ιστορικά γεγονότα επιλέγονται σκόπιμα ή και διαστρεβλώνονται εκ των υστέρων προκειμένου να δικαιώσουν πολιτικές αποφάσεις, ή εθνικές διεκδικήσεις. Επίσης τα έθνη συντηρούν για λόγους σκοπιμότητας «εθνικούς μύθους» που βασίζονται σε ανύπαρκτα ή παραποιημένα γεγονότα για να διατηρούν το «εθνικό φρόνημα». Όλα αυτά δείχνουν γιατί συχνά η ιστορία γίνεται αντικείμενο συγκρούσεων και αντιπαραθέσεων – πράγμα π. χ. αδιανόητο για την φυσική.

11. Υπάρχουν πράγματα που δεν θα μάθουμε ποτέ;

Ο Emil Du Bois Reymond μέγας Γερμανός φυσιολόγος και ανατόμος είχε κάποτε διατυπώσει την ρήση: Ignoramuset ignorabimus (αγνοούμε και θα αγνοούμε) αναφορικά με αυτά που ονόμασε τα τρία παγκόσμια αινίγματα. Σε μία ιστορική ομιλία του στην Γερμανική Ακαδημία των Επιστημών το 1880 αναφέρθηκε σε επτά αινίγματα από τα οποία τα τρία χαρακτήρισε άλυτα. Ήταν η απώτερη φύση της ύλης και της ενέργειας, η πηγή της κίνησης και η φύση των απλών αισθητηριακών φαινομένων (το πρόβλημα της συνειδητότητας).

Ο μεγάλος μαθηματικός David Hilbert το 1900 και εντονότερα το 1930, αντιτάχθηκε σε αυτή τη ρήση λέγοντας: «Δεν πρέπει να αποδεχθούμε το ignorabimus. Για μας δεν υπάρχει ignorabimus στις φυσικές επιστήμες. Σε αντίθεση με το ανόητο ignorabimus, το σύνθημά μας πρέπει να είναι: Πρέπει να μάθουμε και θα μάθουμε! (Wirmüssen wissen, wir werden wissen!)».

Ένα χρόνο μετά, ο Goedel, με τα δύο θεωρήματα της μη πληρότητας, ανέτρεψε την αισιοδοξία του Hilbert.

Γι αυτό εμένα θα μου επιτρέψετε να μην πάρω θέση στο θέμα...

(Του Νίκου Δήμου, Ομιλία που έγινε σε συνέδριο του Ωνάσειου).


από το http://www.o-klooun.com

Δευτέρα 23 Δεκεμβρίου 2013

Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα (1)

 Πως βλέπει ο ΟΟΣΑ το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα;

Ο διαγωνισμός PISA  διεξάγεται μεταξύ μαθητών που τελείωσαν το Γυμνάσιο. Το μεγάλο πρόβλημα της ελληνικής εκπαίδευσης είναι σε αυτήν τη βαθμίδα. Τεράστια διασπορά αντικειμένων, υπερβολικά Αρχαία, πολύ θεωρία και ελάχιστη πρακτική, ελάχιστη συνεργασία μεταξύ των μαθητών, καμιά σύνδεση των γνώσεων με την καθημερινή ζωή, καμιά επιμονή στα βασικά και κυρίως αυστηρές επιστημονικά διατυπώσεις έτσι ώστε ελάχιστα παιδιά να καταλαβαίνουν τι συμβαίνει. Αναλυτικά προγράμματα, σχολικά εγχειρίδια,  έλλειψη διδακτικής ελευθερίας και γερασμένο εκπαιδευτικό προσωπικό είναι οι πληγές του Γυμνασίου, οι πληγές της ελληνικές εκπαίδευσης.Έχετε προσέξει ότι κανείς δεν μιλάει για το Γυμνάσιο; (Leo).  

του Ανδρέα Κούτρα από το
ΝEWS 247

Η Ελένη αγόρασε ένα καινούργιο ποδήλατο που έχει ταχύμετρο στο τιμόνι. Το ταχύμετρο έχει ένδειξη για την απόσταση αλλά και για την μέση ταχύτητα κάθε βόλτας. Σε μια βόλτα έκανε πρώτα 4 χιλιόμετρα σε 10 λεπτά και μετά έκανε 2 χιλιόμετρα σε 5 λεπτά.
Α. Η μέση ταχύτητα ήταν μεγαλύτερη στα πρώτα 10 λεπτά της βόλτας
Β. Η μέση ταχύτητα ήταν η ίδια και στα πρώτα 10 λεπτά και στα δεύτερα 5 λεπτά της βόλτας
Γ. Η μέση ταχύτητα ήταν μικρότερη στα πρώτα 10 λεπτά από τα επόμενα 5 λεπτά της βόλτας
Δ. Δεν υπάρχει τρόπος να απαντήσουμε με τα δεδομένα που έχουν δοθεί.
Αυτή την ερώτηση την απάντησαν λάθος 36 στους 100 μαθητές ελληνικών σχολείων (Σωστή απάντηση το Β). Ο μέσος όρος λάθους στις χώρες του ΟΟΣΑ ήταν 23%, ενώ, για παράδειγμα στην Πολωνία ήταν 14% και την Ιρλανδία 17%.
Αυτά και άλλα πολλά είναι καταγεγραμμένα στην έκθεση του ΟΟΣΑ για την παιδεία, γνωστή και ως έκθεση PISA. Η έρευνα γίνεται από το 2000 και σκοπό έχει να χαρτογραφήσει το επίπεδο της παιδείας στις χώρες μέλη του ΟΟΣΑ αλλά και σε 30 περίπου ακόμα μη μέλη (όπως η Κίνα).
Εξετάστηκαν στα Μαθηματικά, την Ανάγνωση/κατανόηση κειμένου και στις Επιστήμες. Η έμφαση όμως δόθηκε στα Μαθηματικά. Ηλικιακά τα παιδιά της έρευνας είναι μεταξύ 15 και 16 δηλαδή Α' Λυκείου, λίγο πριν μπουν στον Προκρούστη των πανελλαδικών.
Η διεθνής έρευνα, έχει δείξει πως οι μαθητές με άριστο επίπεδο μαθηματικής γνώσης, ανάγνωσης και επιστημονικών γνώσεων, έχουν δύο φορές μεγαλύτερες πιθανότητες να βρουν εργασία, τρεις φορές μεγαλύτερες πιθανότητες να αμείβονται καλύτερα, δυο φορές μεγαλύτερες πιθανότητες να έχουν καλή υγεία, να είναι ενεργά μέλη της κοινωνίας να έχουν σχέσεις εμπιστοσύνης και να προσφέρουν εθελοντική εργασία για το κοινό καλό. Πράγματα που σίγουρα λείπουν από την κοινωνίας μας.
Η διαφορά από το μέσο όρο ισοδυναμεί με ένα ολόκληρο σχολικό έτος. Με άλλα λόγια το Ελληνικό σχολείο έχει μείνει στην ίδια τάξη σε σχέση με τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ.
Αν δε, θέλουμε να συγκριθούμε με τις καλές χώρες τότε υπολειπόμαστε 3 ολόκληρα χρόνια σχολείου. Αν ήταν ποδοσφαιρικό πρωτάθλημα θα είμαστε στην ζώνη υποβιβασμού λίγο πάνω από την Τουρκία την Χιλή και το Μεξικό. Όσο αφορά την Ανάγνωση και τις Επιστήμες είμαστε στην ίδια περίπου θέση.
Όμως το άκρως ανησυχητικό δεν είναι μόνο η θέση μας και η διαφορά από το μέσο όρο αλλά και η κατανομή στα διάφορα επίπεδα. Υπάρχει ο μύθος πως οι καλοί πετυχαίνουν παντού ανεξαρτήτως σχολείου. Μια ματιά στην έκθεση PISA, είναι διαφωτιστική. Μόνο το 3.9% των μαθητών στην Ελλάδα βρίσκεται στην κατηγορία των «καλών» μαθητών. Ο μέσος όρος στον ΟΟΣΑ είναι 12.5% ενώ μερικές χώρες όπως η Κορέα είχαν 31%.
Αντίστοιχα ο αριθμός των «κακών» μαθητών στην Ελλάδα είναι 35% ενώ ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ είναι 23%. Σε χώρες όπως η Πολωνία είναι 24% ενώ στην Κορέα μόλις το 9%.
Η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη για τα παιδιά μεταναστών πρώτης και δεύτερης γενιάς (10% του συνόλου), όπου 6 στους 10 μαθητές είναι στην τελευταία βαθμίδα. Η διαφορά στην βαθμολογία δε, είναι μισός έως και ένας ολόκληρος σχολικός χρόνος.
Το συμπέρασμα για το Ελληνικό σχολικό σύστημα είναι τραγικό. Όχι μόνο δεν αναδεικνύει τα προσόντα των παιδιών αλλά παράγει και περισσότερους αμαθείς.
Πως όμως εξηγείται, η πραγματικά κάκιστη θέση στην οποία βρίσκονται οι μαθητές των Ελληνικών σχολείων. Πολλοί θα προστρέξουν να κατηγορήσουν την οικονομική κρίση και την έλλειψη πόρων για την παιδεία.
Η πραγματικότητα είναι όμως διαφορετική. Η έκθεση του ΟΟΣΑ τονίζει πως δεν υπάρχει ισχυρός συσχετισμός μεταξύ οικονομικής ισχύος και καλής απόδοσης. Για παράδειγμα στην Ελλάδα μόνο το 15% της διαφοράς εξηγείται με βάση τα κοινωνικο-οικονομικά κριτήρια.
Επίσης η Ελλάδα βρίσκεται περίπου στην ίδια θέση από το 2000 που άρχισε η έρευνα. Μάλιστα τα τελευταία 3 χρόνια ανεβήκαμε σε βαθμολογία αλλά όχι τόσο πολύ ώστε να ανεβούμε στην γενική κατάταξη.
Αν δεν είναι λοιπόν η οικονομία και το κοινωνικό υπόβαθρο μήπως δεν επαρκούν οι ώρες διδασκαλίας στα Ελληνικά σχολεία, μήπως δεν υπάρχει η κατάλληλη υλικοτεχνική υποδομή;
Και εδώ όμως η έρευνα δίνει απάντηση.
Στο Ελληνικό σχολείο διδάσκονται 812 ώρες μαθηματικών που αντιστοιχούν στον μέσο όρο του ΟΟΣΑ.
Περίπου 94% των καθηγητών έχουν πανεπιστημιακή μόρφωση πάνω από το μέσο όρο του ΟΟΣΑ που είναι 88%.
Έχουμε επίσης πολύ περισσότερους καθηγητές από σχεδόν όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ. Για κάθε 9 μαθητές αντιστοιχεί ένας καθηγητής, ενώ στον ΟΟΣΑ ο μέσος όρος είναι 14 μαθητές ανά καθηγητή.
Έτσι έχουμε το φαινόμενο οι καθηγητές στην Ελλάδα να διδάσκουν 200 περίπου ώρες λιγότερες από το μέσο όρο (589 έναντι 782). Παράλληλα αμείβονται και λιγότερα χρήματα, μόλις το 80% του κατά κεφαλήν εισοδήματος.
Επίσης δεν μπορούμε να πούμε πως οι γονείς δείχνουν έλλειψη ενδιαφέροντος για τα πρόοδο των παιδιών τους. Οι γονείς στην Ελλάδα αγωνιούν και φαίνεται ξεκάθαρα στα νούμερα.
Πάνω από τους μισούς γονείς με δική τους πρωτοβουλία συζήτησε την πρόοδο του παιδιών. Δεν είναι το ίδιο όμως και για τους καθηγητές. Το 39% των καθηγητών πήρε την πρωτοβουλία να συζητήσει την πρόοδο μαθητών, ενώ ο μέσος όρος στον ΟΟΣΑ είναι 47%.
Το Ελληνικό σπιτικό έχει τα μισά περίπου βιβλία από το μέσο όρο του ΟΟΣΑ. Υπάρχει ακόμα διαφορά μεταξύ αγοριών και κοριτσιών με τα κορίτσια να σκοράρουν χαμηλότερα στα μαθηματικά. Οι μαθητές που έρχονται από μη προνομιούχες κοινωνικές ή οικονομικές ομάδες δεν σπάνε εύκολα το φαύλο κύκλο. Στην Ελλάδα μόνο το 3.2% έναντι 6.5% στον ΟΟΣΑ προοδεύουν παρά τις κοινωνικές και οικονομικές αντιξοότητες.
Είναι ξεκάθαρο πως οι μαθητές των Ελληνικών σχολείων είναι σε μειονεκτική θέση λόγω σχολικού συστήματος. Δεν είναι ανεπίδεκτοι μαθήσεως, αλλά θύματα ενός συστήματος που μέχρι τα 15-16, τα αγνοεί και μετά τα βάζει στις προκρούστειες πανελλαδικές, με μόνο σκοπό την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο και όχι την κριτική σκέψη, γνώση ή την παραγωγή άξιων πολιτών.
Οι λύσεις για να αναβαθμιστεί το ελληνικό σχολείο είναι απλές και συνοψίζονται στις λέξεις, αυτονομία, λογοδοσία και ανταγωνισμός και αξιολόγηση. Και εδώ η έκθεση του ΟΟΣΑ είναι καταπέλτης. Τα Ελληνικά σχολεία βρίσκονται στην τελευταία θέση όχι μόνο του ΟΟΣΑ αλλά και όλων των άλλων χωρών που εξετάστηκαν.
Είμαστε στην 65η θέση σε σύνολο 65 χωρών στην έλλειψη αυτονομίας του σχολείου να επιλέξει την διδακτέα ύλη και σε ανάλογες θέσεις όσον αφορά την έλλειψη αυτονομίας στην λογοδοσία και στην αξιολόγηση.
Στις περισσότερες χώρες τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας ήταν αντικείμενο μεγάλου ενδιαφέροντος και συζήτησης γιατί αφορά το μέλλον της χώρας. Στην Ελλάδα με λίγες εξαιρέσεις πέρασε απαρατήρητη. Κανένας πολιτικός δεν νοιάστηκε για την πραγματική κατάντια του σχολικού συστήματος παιδείας.
Κανένας υπεύθυνος δεν ένιωσε την ανάγκη να απολογηθεί για τα απογοητευτικά αποτελέσματα και συμπεράσματα.
Το Ελληνικό σχολικό σύστημα καταστρέφει συστηματικά το μέλλον των παιδιών σε μια κοινωνία, που δεν νοιάζεται για το μέλλον της. Η έκθεση του ΟΟΣΑ δείχνει πως η κρίση, δεν άρχισε το 2010 αλλά είναι πολύ βαθύτερη και είναι και πολιτισμική και κρίση παιδείας. Τα παιδιά δεν έχουν διαβάσει την έκθεση του ΟΟΣΑ αλλά βιώνουν καθημερινά τις επιπτώσεις και βλέπουν πως το μέλλον τους είναι σκοτεινό και αντιδρούν άκομψα.
Αν θέλουμε να έχει μέλλον αυτός ο τόπος πρέπει να αρχίσουμε τις διαρθρωτικές αλλαγές άμεσα στην παιδεία. Η έκθεση του ΟΟΣΑ είναι ξεκάθαρη, δεν λείπουν ούτε τα χρήματα ούτε η υλικοτεχνική υποδομή. Αξιολόγηση, αυτονομία, λογοδοσία λείπει.
Τελειώνοντας σας αφήνω με την ερώτηση στην οποία οι 6 στους 10 μαθητές των Ελληνικών σχολείων έκαναν λάθος.
Ο Χρήστος μόλις πήρε το δίπλωμα οδήγησης και θέλει να αγοράσει αυτοκίνητο. Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τις επιλογές αυτοκινήτων που έχει
Μοντέλο               Άλφα        Βήτα       Γάμμα      Δέλτα
Έτος                     2003       2000        2001        1999
Τιμή                     4800        4450       4250        3990
Κοντέρ               105000    115000    128000     109000
Κυβικά εκ. (Χιλ.)    1,79        1,796        1,82       1,783

Ερώτηση. Ποιο αυτοκίνητο έχει το μικρότερο κυβισμό. Η σωστή απάντηση είναι φυσικά  η Δέλτα.


Την ερώτηση αυτή την έκαναν λάθος 63 στους 100 μαθητές ενώ ο μέσος όρος λάθους του ΟΟΣΑ είναι 45%. Η Ελλάδα συγκρίνετε με την Τουρκία (λάθος 67%), Σερβία (λάθος 65%), Κροατία (λάθος 57%).


Ο Ανδρέας Κούτρας είναι οικονομικός αναλυτής και μέλος του Ινστιτούτου Νέας Πολιτικής. Eργάζεται στο Λονδίνο ως αναλυτής του Ευρωπαϊκού χρέους στην ITC Markets.  Είναι επίσης επιστημονικός και γεωπολιτικός αναλυτής και μέλος της επενδυτικής επιτροπής της SteppenWolf Capital LLC.


από το http://mhmadas.blogspot.gr

Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα (2)

 Ο λάθος άξονας ---Αρίστος Δοξιάδης

 Η απάντηση είναι: εξαρτάται από τη φύση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει μια κοινωνία. Το δεξιό και το αριστερό, ως πολιτικές και ιδεολογικές παραδόσεις, ξεχωρίζουν σε λίγα, μεγάλα ζητήματα, όπως η έκταση του κράτους, η ελευθερία του επιχειρείν, η ατομική ή συλλογική ευθύνη για την ευημερία. Αυτά μεταφράζονται σε λίγο-πολύ τυποποιημένες προγραμματικές διακηρύξεις και (σπανιότερα) σε πρακτική δημόσια πολιτική. Αν, λοιπόν, σε μια κοινωνία το κύριο πρόβλημα είναι, π.χ., η υψηλή φορολογία, τότε έχει αξία μια «δεξιά» πρόταση για μικρότερο κράτος, και αν είναι η μεγάλη ανισότητα, έχει αξία μια «αριστερή» πρόταση για κοινωνικές παροχές στους πιο αδύναμους. Συνήθως τα προβλήματα είναι πολύπλοκα, γι’ αυτό και συχνά «αριστεροί» ηγέτες κάνουν «δεξιές» μεταρρυθμίσεις και το αντίστροφο.

Υπάρχουν όμως μεγάλα προβλήματα που δεν έχουν απάντηση στον άξονα δεξιά-αριστερά. Αυτό ισχύει παντού, και ακόμα περισσότερο σε κοινωνίες όπου δεν κυριάρχησε ποτέ ο κλασικός εργοδοτικός καπιταλισμός της Δύσης. Σε αυτές, όπως στην Ελλάδα, οι σχέσεις παραγωγής, εκμετάλλευσης, εξουσίας, ιδιοποίησης είναι σιωπηρές, χωρίς μια μεγάλη αφήγηση να τις δικαιολογεί ή να τις καταδικάζει. Αλλά είναι πραγματικές και ορίζουν τη ζωή των πολλών, με τρόπο που δεν φαίνεται στις σχηματικές αναλύσεις.

Παράδειγμα, το δημόσιο σχολείο. Εχει αναλυτικό πρόγραμμα διδασκαλίας κεντρικά προσδιορισμένο από το υπουργείο, και έχει επίσης εργασιακές σχέσεις για τους δασκάλους, που συνοψίζονται σε πολύ λίγες ώρες εργασίας (κατά μέσον όρο), σε πάρα πολλούς δασκάλους, πολύ χαμηλούς μισθούς, μονιμότητα και καμία αξιολόγηση. Αυτή είναι η επίσημη πλευρά. Υπάρχει και η ανεπίσημη πρακτική. Πολλοί δάσκαλοι κάνουν ιδιαίτερα το απόγευμα, άλλοι έχουν δεύτερες δουλειές που δεν τους αφήνουν να συγκεντρωθούν σοβαρά στη σχολική διδασκαλία. Πολλοί μαθητές πάνε στα ιδιαίτερα ή σε φροντιστήρια. Δεν νιώθουν ότι μπορούν να μάθουν πολλά στο σχολείο, και όσοι θέλουν να μάθουν ψάχνουν μόνοι τους. Οι δε δάσκαλοι που θα ήθελαν να διδάξουν με διαφορετικό τρόπο εμποδίζονται από τους περιορισμούς του υπουργείου.

Δίπλα στην επίσημη διδασκαλία υπάρχουν οι «αθέατες σπουδές». Οι μαθητές μαθαίνουν ότι ένας θεμελιακός θεσμός της κοινωνίας δεν επιτελεί τον σκοπό του, αλλά το κράτος και τα κόμματα δεν κάνουν τίποτε για να τον βελτιώσουν. Οτι αν θέλουν να μορφωθούν ή έστω να μπουν σε κάποιο πανεπιστήμιο, πρέπει να απευθυνθούν αλλού. Οτι οι δάσκαλοι παρανομούν με τα ιδιαίτερα, αλλά αυτό είναι κοινωνικά αποδεκτό. Οτι το πιο σημαντικό εφόδιο κοινωνικής ανόδου δεν είναι οι βαθμοί, αλλά οι αγωνιστικές περγαμηνές. Οταν θα βγουν στη ζωή, θα ξέρουν ότι οι κανόνες είναι για τα κορόιδα, ότι το καλύτερο κοινωνικό δίκτυο είναι ένα κόμμα, ότι ακούγεται όποιος φωνάζει. Δεν θα ξέρουν πώς να ερευνήσουν για να βρουν απαντήσεις σε σύνθετα ερωτήματα, ούτε ότι τα βιβλία προσφέρουν ιδέες και προσεγγίσεις που δεν βρίσκεις στο facebook. Θα δίνουν ίσες πιθανότητες να καταγόμαστε από τους πρωτόπλαστους όσο από κάποιον πίθηκο, και οι πιο φευγάτοι, απορρίπτοντας την «αστική επιστήμη», θα πιστέψουν ότι έχουμε εξωγήινους προγόνους. Και, όπως διαπιστώνουμε κάθε πέντε χρόνια από το PISA, θα έχουν χειρότερη αντίληψη της γλώσσας τους και των μαθηματικών απ’ όλους σχεδόν τους άλλους Ευρωπαίους.

Η μέθοδος διακυβέρνησης του δημόσιου σχολείου, οι εργασιακές σχέσεις και ο τρόπος διδασκαλίας συγκροτούν ένα μηχανισμό εκμετάλλευσης σε βάρος των μαθητών και των πιο φτωχών οικογενειών, και σε όφελος των πιο ανήθικων δασκάλων και των πιο πολιτικάντηδων «αγωνιστών». Πόσο δεξιά ή αριστερή είναι η προσπάθεια να αλλάξει αυτό; Μέρος της λύσης είναι να έχουμε λιγότερους δασκάλους, με περισσότερες ώρες εργασίας για τον καθένα, και με πολύ καλύτερους μισθούς. Αλλο μέρος είναι κάθε σχολείο και δάσκαλος να έχουν μεγαλύτερη αυτονομία, αλλά και να αξιολογούνται συστηματικά για όσα κάνουν και πετυχαίνουν. Αλλο μέρος, να μην υπάρχει ένα επίσημο βιβλίο για κάθε μάθημα, αλλά πολλές διαφορετικές πηγές. Τι από αυτά είναι δεξιό και τι αριστερό;

Σαν το σχολείο είναι πολλοί άλλοι θεσμοί: τα νοσοκομεία, τα πάντα αναβλητικά δικαστήρια, η αγορά εργασίας που δεν συμμορφώνεται σε νόμους και συλλογικές συμβάσεις. Οσοι πιστεύουν ότι οι λύσεις υπάρχουν στα θέσφατα των στοχαστών της μιας ή της άλλης ιδεολογίας δεν ξεπέρασαν ποτέ την τσαπατσουλιά της σχολικής τάξης.

Γι’ αυτό, όταν με ρωτούν αν είμαι κεντροαριστερός ή φιλελεύθερος, λέω δεν ξέρω, και δεν με ενδιαφέρει. Οταν με ρωτούν με ποια από τα άλλα κόμματα θα ήθελα να συνεργαστεί ο νέος πολιτικός φορέας που προτείνουν οι «58», λέω «με αυτά που είναι πιθανότερο να κάνουν κάτι σοβαρό για την παραγωγή, την ανεργία, τους φτωχούς και τα σχολεία». Και αν, παρά την απέχθειά μου στα συνθήματα, μου ζητούν ένα, δανείζομαι από τον Γιάννη Βούλγαρη: «ριζοσπαστικό μέτρο».

* Ο κ. Αρίστος Δοξιάδης είναι συγγραφέας του βιβλίου «Το αόρατο ρήγμα: θεσμοί και συμπεριφορές στην ελληνική οικονομία».





από το http://kentro.aristera.gr

Πέμπτη 19 Δεκεμβρίου 2013

Η "πρώτη" της Ελιάς στον Πειραιά





Την Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου, έγινε στον Πειραιά συγκέντρωση 30 ενεργών πολιτών οι οποίοι ενδιαφέρονται για την επιτυχία της πολιτικής προσπάθειας διαλόγου, συνεννόησης και συνεργασίας που ξεκίνησε εδώ και δυο μήνες στην πατρίδα μας και έγινε γνωστή ως «έκκληση των 58» για την συνεργασία των αριστερών και δημοκρατικών δυνάμεων, για την κεντροαριστερά.
Μετά από διάλογο προβληματισμού στο πνεύμα της διακήρυξης των «58», αποφασίστηκε να ανατεθεί σε μια επιτροπή 6 ατόμων εκ των παρευρισκομένων, η διοργάνωση στο κέντρο του Πειραιά το δεύτερο 15νθήμερο του Ιανουαρίου μιας μεγάλης ανοικτής ενημερωτικής συγκέντρωσης για την προσπάθεια συνεργασίας των ανέστιων πολιτών που κινούνται πολιτικά μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ, για την δημιουργία της «Ελληνικής ελιάς».
Η επιτροπή που αναδείχτηκε από κοινού αποτελείται από τους/τις:

Ανανιάδη    Νότη
Βεντούρη   Ανδρέα
Γλαμπεδάκη Μανόλη
Κλαπαδάκη  Μίλτο
Μυργιαλή   Χρύσα
Τράπαλη Γιώργο

Τρίτη 17 Δεκεμβρίου 2013

το Συνέδριο της ΔΗΜΑΡ (2)



Το Συνέδριο της ΔΗΜΑΡ τέλειωσε και τα αποτελέσματα του σε όσους ασχοληθήκαμε με τις διαδικασίες προ- και κατά την διάρκεια του δεν αποτελούν κανενός είδους έκπληξη. Ένα ενδιαφέρον σημείο θα ήταν αν κοινωνία ενδιαφέρθηκε καθόλου με όλο αυτό το γεγονός κι αν ένιωσε κάποια –οποιαδήποτε- έκπληξη από το αποτέλεσμα, το οποίο εμείς που απορροφηθήκαμε από τις εσωτερικές διεργασίες είμαστε ανίκανοι να διακρίνουμε. Αλλά αυτό είναι ένα μεγάλο διαφορετικό θέμα, αφορά την δημιουργικότητα ή την επικινδυνότητα των κομματικών μηχανισμών και δεν είναι του παρόντος. Άλλωστε δεν έχω να πω κάτι, τα κατάφερα έστω και για μικρό χρονικό διάστημα να γίνω μέρος του μηχανισμού, επομένως να μην ξέρω πως αντέδρασε η κοινωνία.
Πριν αναφερθώ στον Πειραιά –γι αυτό ξεκίνησα την ανάρτηση- δυο τρεις σύντομες ενημερωτικές παρατηρήσεις.
Το ρευστό πολιτικό τοπίο όλης της χώρας ήταν παρόν και στο Συνέδριο.
Από τα τρία σε γενικές γραμμές ρεύματα που συνυπάρχουν στην ΔΗΜΑΡ δηλαδή αυτών που πιστεύουν α) σε μια μεγάλη δημοκρατική-αριστερή παράταξη, αυτών που πιστεύουν β) σε μια μεγάλη καθαρή αριστερή παράταξη και σ’ αυτούς που πιστεύουν γ) σε κινήσεις κορυφής για την διατήρηση του κόμματος ως έχει, ο αγώνας μέσα στο συνέδριο υπήρξε σκληρός.
Στο αποτέλεσμα του είχε την εκλογική συνεργασία σε μια λίστα που προϋπέθετε την αποδοχή των θέσεων της προηγούμενης Κεντρικής Επιτροπής, της ομάδας των «προεδρικών» με την ομάδα των «αριστερών» από την μια και σε ξεχωριστή λίστα της ομάδας των «κεντροαριστερών» από την άλλη. Το αποτέλεσμα σε ποσοστά, 76,4% προς 23,6% (υπήρξε και ένας μεμονωμένος). Όπου στο 76,4% φυσικά κυρίαρχη δύναμη είναι η προεδρική ομάδα.
Ο Σπύρος Λυκούδης, ο απερχόμενος γραμματέας του κόμματος ο οποίος ηγήθηκε της ομάδας των «κεντροαριστερών» παρά το 23,6% των ψήφων, αναδείχτηκε ως το πιο δημοφιλές στέλεχος του κόμματος, λαμβάνοντας σταυρό προτίμησης από 406 συνέδρους, δηλαδή περίπου το 43% του σώματος παρά την πόλωση. Μετά τον Λυκούδη, τα τέσσερα πιο συκοφαντημένα στελέχη ως λακέδες του Βενιζέλου που θέλουν να διαλύσουν το κόμμα και να το πάνε σκραπ στον Σείριο, κατέλαβαν τις πρώτες θέσεις εκλογής στην «ενωτική λίστα», σ’ αυτή δηλαδή που στηρίζουν την «κεντροαριστερή παράταξη».
Με την σειρά η εκλογή μετά τον Σπύρο Λυκούδη ήταν Γρηγόρης Ψαριανός, Ανδρέας Παπαδόπουλος, Γεράσιμος Γεωργάτος και Ντόρα Τσικαρδάνη.
Ψηλά στην κατάταξη εκλογής στην λίστα των προεδρικών (είχε την επωνυμία «Λίστα υποστήριξης των θέσεων»), βρέθηκε και ο πρόσφατα ενταχθείς στην ΔΗΜΑΡ –κι εγώ στο συνέδριο το έμαθα- Βαλντέν Σωτήρης, θεωρητικός μιας καθαρά αριστερής συνεργασίας της ΔΗΜΑΡ και άλλων ομάδων (Λοβέρδος-Καστανίδης) με τον ΣΥΡΙΖΑ.
Τα αποτελέσματα του Συνεδρίου, έχουν διαφοροποιήσεις στο στελεχικό δυναμικό του Πειραιά.
Στη λίστα υποστήριξης των θέσεων… συμμετείχαν 11 υποψήφιοι από τους οποίους οι 5 ήταν μέλη και της απερχόμενης Κεντρικής επιτροπής.
Στην ενωτική λίστα συμμετείχαν 8 υποψήφιοι από τους οποίους 2 ήταν μέλη και της απερχόμενης κεντρικής επιτροπής.
Η λίστα θέσεων εξέλεξε 3 μέλη στην νέα κεντρική, τα οποία ήταν και στην παλιά.
Τις/τον (με σειρά εκλογής) Μαρία Ρεπούση, Μαρία Γιαννακάκη και Γιάννη Κακουλίδη
Η ενωτική λίστα εξέλεξε στη νέα ΚΕ ένα μέλος που ήταν και στην παλιά, τον Γεράσιμο Γεωργάτο και 3 ακόμη νέα μέλη, τους/την (με σειρά εκλογής) Πιέρρο Γιώργο, Καραγρηγορίου Γρηγόρη και Καραφέρη Μαρία.
Ο Πειραιάς λοιπόν δείχνει τον δρόμο της ανανέωσης και ο δήμος μας έχει δυναμική συμμετοχή σ’ αυτό.

Πέμπτη 12 Δεκεμβρίου 2013

το Συνέδριο της ΔΗΜΑΡ



Αρχίζει το Συνέδριο της ΔΗΜΑΡ σε λίγες ώρες.
Ίσως το πιο παράδοξο συνέδριο αριστεράς –συντηρητικής, αντιδραστικής, προοδευτικής, σε όλες τις εκφάνσεις της- εδώ και χρόνια.
Σχεδόν πάντα, εμφανίζονταν τρεις τάσεις στην ανανεωτική αριστερά. Μια πιο αριστερή (η κλίμακα πάντα με τα λενινιστικά μέτρα και σταθμά μην παρεξηγηθούμε), μια πιο δεξιά και στη μέση η συνήθως αποκαλούμενη προεδρική η οποία έπαιζε τον ρόλο του ισορροπιστή και εν πολλοίς εγγυητή της ενότητας του κόμματος.  
Στο 2ο συνέδριο μας, το παράδοξο είναι ότι η προεδρική φρουρά δεν μπορεί να παίξει τον ρόλο του εγγυητή της ενότητας, κάθε άλλο. Η αλλόκοτη και αλλοπρόσαλλη τακτική από την εποχή της εξόδου μας από την κυβέρνηση μέχρι σήμερα, μόνον διαλυτικές επιπτώσεις έχει.
Όλα δείχνουν όμως, ότι τίποτα δεν θα θέσει σε κίνδυνο την ενότητα του κόμματος. Οι παρεμβάσεις του γραμματέα Σπύρου Λυκούδη, είχαν σαν αποτέλεσμα όπως όλα δείχνουν την συγκράτηση των φυγόκεντρων δυνάμεων, σε στιγμές κρίσιμες όχι τόσο για το κόμμα όσο για την κοινωνία, αναδεικνύοντας τον στην πράξη σε εγγυητή της ενότητας του.
Δεν κλείνουν όμως εδώ κάποιοι κύκλοι. Οι επιθυμίες ενός μεγάλου μέρους των πολιτών για την δημιουργία κεντροαριστερού πόλου στην πατρίδα μας σταθερά συνεπαίρνουν μεγάλη μερίδα μελών και κυρίως φίλων του κόμματος, η οποία θα εξακολουθήσει να έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τις επιλογές τις διαφαινόμενης ίδιας πλειοψηφίας της ηγετικής ομάδας. Επιλογές που περιορίζονται σε ατομικές προσκλήσεις για λύση στην ουσία των προσωπικών πολιτικών προβλημάτων. Επιλογές που δεν είναι πια μια ευκολοχώνευτη τροφή.
Από την Δευτέρα 16 του μηνός, αρχίζουν και στο λεκανοπέδιο οι διεργασίες που έχουν αρχίσει στην επαρχία, για την οργάνωση και συντονισμό τοπικών ομάδων πολιτών με αναφορά στην έκκληση των «58» και πολλά, πάρα πολλά μέλη του κόμματος θα συμμετάσχουμε. Σε συνδυασμό με την διαφαινόμενη αποτυχία σε επίπεδο μαζικότητας των ανάλογων ενεργειών της ηγετικής ομάδας του κόμματος με τους ομαδάρχες που έχουν αποχωρήσει από το ΠΑΣΟΚ, το μείγμα πάλι θα αρχίσει να δείχνει την εκρηκτικότητα του και σε ένα κόμμα που λειτουργεί χωρίς καταστατικό τα πιθανά αποτελέσματα είναι απροσδιόριστα σήμερα.
Στο εθνικό μοτίβο, η καθυστέρηση στην δημιουργία της Ελληνικής «ελιάς» απέναντι στην προσπάθεια παλιννόστησης του δικομματισμού από τον δεξιό και αριστερό λαϊκισμό, του δίνει πόντους επιτυχίας και αυτό ίσως αποβεί μοιραίο όχι μόνο για το κόμμα μας, αλλά για την ίδια την κοινωνία.
Τίποτα δεν τελειώνει με μια εκλογική αναμέτρηση, τίποτα όμως επίσης δεν επαναφέρει τις ευκαιρίες όταν προσπερνιόνται.
Εννοείται, ανεξάρτητα από τα αποτελέσματα του συνεδρίου, όσοι πιστεύουμε σε αυτή την προσπάθεια συγκρότησης της μεγάλης δημοκρατικής παράταξης ή όπως αλλιώς την πούμε, πρέπει να παλέψουμε στο προσεχές δίμηνο για την συγκρότηση της, ελπίζοντας ότι πολλοί θα αλλάξουν στάση διαβλέποντας την πολιτική ανατροπή που επιφυλάσσει το μέλλον της.