Παραλιακό μέτωπο Κερατσινίου - Δραπετσώνας. --- της Μαρίας Καραφέρη

Κάτι γίνεται εδώ...

Μέσα στο 2011 πολλά ακούστηκαν για το παραλιακό μέτωπο, ιδιαίτερα για το τμήμα του που άπτεται των δήμων Πειραιά, Κερατσινίου – Δραπετσώνας.

Ξεκινώντας από την Ηετιώνεια Ακτή, συνεχίζοντας με την περιοχή της πρώην βιομηχανικής ζώνης του Πειραιά, περνώντας από τον ΑΗΣ Αγ. Γεωργίου και καταλήγοντας στην καρβουνόσκαλα Κερατσινίου.Η κινητικότητα ξεκίνησε με την πολιτιστική ακτή του ΟΛΠ, που εκτείνεται κατά μήκος της Ηετιώνεας Ακτής (Καστράκι).
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της γενικής διάταξης, η πρόταση περιλαμβάνει την ίδρυση μουσείων (αρχαιολογικού, εθνικού ναυτικού και ενάλιων αρχαιοτήτων, μετανάστευσης, σιδηροδρόμων και σιδηροδρομικής βιομηχανικής ιστορίας - κατά την πρόταση του ΟΛΠ - σε αντίθεση με την πρόταση του Δήμου Κερατσινίου – Δραπετσώνας που το θέλει μουσείο ρεμπέτικου τραγουδιού, τη δημιουργία εκθεσιακών κέντρων, εμπορικής ζώνης, parking και την κατασκευή Μονορέιλ (υπερυψωμένου τρένου σταθερής τροχιάς), με την λειτουργία του οποίου είναι κατηγορηματικά αντίθετος ο Δήμος του Πειραιά.

Ακόμη και αν παραβλέψει κανείς το γεγονός ότι ο ΟΛΠ κατέληξε στην πρόταση αυτή, χωρίς να προηγηθεί κάποιου είδους διαβούλευση με την κοινωνία των πολιτών και με τις Δημ.Αρχές του Πειραιά και του Κερατσινίου – Δραπετσώνας, και σταθεί στα θετικά σημεία της, δεν μπορεί να μην επισημάνει ότι αυτή δίνεται ως αντιστάθμισμα για την επέκταση των λιμενικών εγκαταστάσεων κατά μήκος όλης της ακτογραμμής, συμπεριλαμβανομένου και του παραλιακού μετώπου της πρώην βιομηχανικής ζώνης που τα τελευταία χρόνια αποκαλείται περιοχή της Ανάπλασης.. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι η πρόταση του ΟΛΠ, στερείται οποιασδήποτε αναφοράς στον όμορο κατ’ ουσία αυτόν χώρο.

Το κενό αυτό, έρχεται να καλύψει η ευφάνταστη πρόταση για τη δημιουργία πίστας Formula 1 στην περιοχή της Ανάπλασης. Σύμφωνα με την σύλληψη του αρχιτέκτονα κ. Παπαθεοδώρου, η πίστα αυτή θα εκτείνεται σε μήκος 5200μ., τμήμα των οποίων θα αποτελεί και η υφιστάμενη παραλιακή λεωφόρος της Δραπετσώνας, Α. Παπανδρέου. Στον χώρο εκτός από την πίστα θα κατασκευαστούν εξέδρες, κτίριο δημοσιογράφων, αποθήκες, γκαράζ και αίθουσες συνεργείων και αλλαγών, για να εξυπηρετήσουν την διενέργεια των αγώνων. Πέραν αυτού θα αξιοποιηθούν οι υφιστάμενοι χώροι, οι οποίοι θα μετασκευαστούν σε ξενοδοχεία, εμπορικά κέντρα, χώρους αναψυχής και διάφορα σχετικά καταστήματα. Τέλος ένα τμήμα του κτιρίου του Τσιμεντάδικου, προτείνεται από τον κ. Παπαθεοδώρου, για τη δημιουργία Μουσείου Ελληνικής Μυθολογίας.

Φεύγοντας από τον πράγματι εντυπωσιακό και καινοτόμο χαρακτήρα της πρότασης, θα παρατηρήσει κανείς ότι η υλοποίηση της πρότασης αυτής περιορίζει, σε αντιπαραβολή με τις άλλες προτάσεις ανάπλασης που έχουν κατά καιρούς διατυπωθεί, δραστικά τους χώρους πρασίνου (200 περίπου στρέμματα πρασίνου, εκ των οποίων τα 100 υψηλού), ενώ καθιστά όνειρο θερινής νύκτας την πρόσβαση στη θάλασσα, αφού, κατά το σχεδιασμό, στην παραλία της ανάπλασης δημιουργούνται προβλήτες για κρουαζιερόπλοια και μαρίνες, γεγονός που μάλλον είναι σύμφωνο με τις προθέσεις του ΟΛΠ και δημιουργεί σύγκρουση συμφερόντων με τους οραματιστές της άλλης ανάπλασης.

Πρέπει δε να σημειωθεί ότι και η πρόταση αυτή, στερείται νομιμοποίησης, υπό την έννοια πως δεν αποτελεί προϊόν διαβούλευσης, η αποκύημα της ανάγκης της ευρύτερης περιοχής, αλλά αποτέλεσμα ιδιωτικής πρωτοβουλίας που βρήκε ευήκοα τα ώτα του Δημάρχου κ.Τζανή, ο οποίος συνυπέγραψε την αίτηση στη FOKA. Προφανώς το σχέδιο αυτό θα έχει αντίθετο το δημοτικό συμβούλιο Κερατσινίου – Δραπετσώνας, το οποίο με την υπ’ αριθ. 61/12942/14-3-2011, είχε προκρίνει την απόδοση της περιοχής των Λιπασμάτων στο δήμο Κερατσινίου – Δραπετσώνας, ώστε η ανάπλαση της περιοχής να πραγματοποιηθεί με γνώμονα μια τμηματοσυνθετική λογική που θα προσεγγίζει, ως ενιαίο σύνολο την παραλιακή ζώνη του Δήμου, θα εξασφαλίζει ότι η ανάπλαση του χώρου θα είναι φιλική προς το περιβάλλον με δημιουργία χώρου πρασίνου 400 στρεμμάτων και θα διασφαλίζει την πρόσβαση των πολιτών στην ακτή τους τους, χωρίς οικοδομικές παρεμβάσεις και μαρίνες. Η δε εκ των υστέρων, μετά δηλαδή την αποδοχή της Formula 1 από τον κ.Τζανή, απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Κερατσινίου – Δραπετσώνας στις 18/1/2012 να υιοθετήσει την πρόταση του Δημοτικού Συμβούλου Γ. Τσιρίδη για τη δημιουργία μιας συμβουλευτικής "Ανοιχτής Επιτροπής για το θέμα της Ανάπλασης" είναι μάλλον αλυσιτελής, παρά την αγνότητα των προθέσεων της.

Λίγο δυτικότερα από τον χώρο της ανάπλασης, στον ΑΗΣ Αγ. Γεωργίου, η κουβέντα για τη λειτουργία του εργοστασίου της ΔΕΗ έχει ανοίξει για καλά. Δεκαπέντε χρόνια μετά την υπογραφή του πρωτοκόλλου συνεργασίας του 1996, σύμφωνα με το περιεχόμενο του οποίου, προβλεπόταν εντός έξι ετών ο τερματισμός της λειτουργίας του ΑΗΣ Αγ. Γεωργίου. Δηλαδή από το 2003 η Δ.Ε.Η λειτουργεί κατά παράβαση του πρωτόκολλου που είχε συνυπογράψει(;). Το πρωτόκολλο όριζε επίσης πως θα αποδίδετο ο χώρος της, κατά βάση στην Τοπ.Αυτοδιοίκηση, με σκοπό την ανάπλαση του χώρου του εργοστασίου. Αυτό θα πραγματοποιείτο σε έκταση εβδομήντα στρεμμάτων, με τη δημιουργία χώρων πρασίνου, πολιτισμού και αναψυχής. Και ενώ η ανάπλαση της περιοχής παρέμεινε στις μακέτες, η διοίκηση της ΔΕΗ, επιδιώκει την υπογραφή νέας συμφωνίας μεταξύ του Δήμου και της επιχείρησης.

Το αρχικό Σχέδιο της νέας Συμφωνίας Δήμου Κερατσινίου/Δραπετσώνας - ΔΕΗ, που προϋποθέτει την παροχή άδειας λειτουργίας τριάντα ετών εκ μέρους του Δήμου για την κατασκευή νέας μονάδας και προβλέπει ως αντάλλαγμα την τήρηση μέρους των δεσμεύσεων που είχε αναλάβει με το πρωτόκολλο του 1996.

Τέτοιες είναι λόγου χάρη, η αποχή από την διεκδίκηση του Πάρκου Πρέσσοφ και της Παιδικής Χαράς, Το νέο σχέδιο της Δ.Ε.Η έχει τεθεί σε επεξεργασία από διαπαραταξιακή επιτροπή του δήμου, καθ’ ον χρόνο, η ΔΕΗ έχει ήδη αποσπάσει από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, απόφαση έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων λειτουργίας της μονάδας.

Η περιήγηση στο παραλιακό μέτωπο ολοκληρώνεται στον χώρο του Car Terminal, εκεί που η συζήτηση έκλεισε πριν καν ανοίξει. Το Car Terminal λειτουργεί στην «Καρβουνόσκαλα» και ο ΟΛΠ προσανατολίζεται στον διπλασιασμό της έκτασης του χώρου που καταλαμβάνει, ενώ η αντίδραση του Δήμου Κερατσινίου – Δραπετσώνας, που οδήγησε και στην υιοθέτηση ψηφίσματος (38/28-1-2011), κατά της αυθαίρετης απόφασης του ΟΛΠ που ενυλώνεται στις ακτές της πόλης ερήμην των δημοτών της, αναπόδραστα περιορίζεται στην απαίτηση καταβολής αντισταθμιστικών εισφορών.

Από την επισκόπηση των προτάσεων που έχουν ανοίξει και αφορούν την ακτογραμμή, την παραλία του Κερατσινίου και της Δραπετσώνας, προκύπτει πρώτιστα η αποσπασματικότητα τους. Οι προτεινόμενες παρεμβάσεις, αντιμετωπίζουν το παραλιακό μέτωπο εν είδει patchwork, ήτοι “κατά τεμάχιο”. Ξεκόβουν τις υπό ανάπλαση περιοχές και από τον ιστό της πόλης, αλλά και μεταξύ τους. Γιατί είναι καταφανώς ετεροβαρής ένας σχεδιασμός που προβλέπει την δημιουργία έξι μουσείων στο ένα μέρος του παραλιακού μετώπου και τη λειτουργία εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και car terminal στο άλλο. Ενώ από καμία μελέτη δεν προκύπτει ότι η ανάπτυξη της πόλης, εξυπηρετείται προσφορότερα από τη δημιουργία πίστας formula 1, σε σύγκριση, για παράδειγμα, με την πρόταση για την Ανάπλαση του Γιώργου Τσιρίδη.

Φαντάζει δε ως εκ περισσού να μιλήσει κανείς με περιβαλλοντικούς όρους. Ο χώρος της ανάπλασης είναι ο τελευταίος μεγάλος ελεύθερος χώρος στη ευρύτερη περιοχή του Δ.Πειραιά και λόγω της εξαιρετικά προνομιούχας θέσης του, η απόφαση για τον τρόπο της χρήσης του θα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τουλάχιστον το σύνολο του Πειραιά, αν όχι όλου του λεκανοπέδιου. Υπό αυτή την έποψη, στη δεκαετία του 2000, τόσο η «Παμπειραϊκή Επιτροπή για την Ανάπλαση», όσο και η «Πρωτοβουλίας για Ενιαίο Άλσος», κινήθηκαν στην κατεύθυνση της δημιουργίας εντός της περιοχής της Ανάπλασης, ενός Μητροπολιτικού Πάρκου υψηλού πρασίνου σε συνδυασμό με την ελεύθερη πρόσβαση στην ακτή, ως χώρος περιπάτου και ήπιας αναψυχής. Οι στόχοι αυτοί, του πράσινου και της ελεύθερης ακτής, είναι στόχοι που, και στις μέρες μας, ανταποκρίνονται σε πραγματικές ανάγκες των κατοίκων του Δ. Πειραιά. Στην περιοχή αυτή αντιστοιχεί σε κάθε κάτοικο περίπου 1,2 τ.μ. πράσινου, την ώρα που ο μέσος όρος του λεκανοπεδίου είναι 2,4 τ.μ και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ), προτείνει, ως μικρότερο όριο πρασίνου για τις μεγαλουπόλεις, τα 7 τ.μ. πράσινου ανά κάτοικο.

Σε κάθε βέβαια περίπτωση, η κοινωνική και οικονομική συγκυρία, δεν επιτρέπουν προτάσεις σε κοινωνικό κενό. Η συζήτηση για την ανάπλαση και ευρύτερα για το παραλιακό μέτωπο πρέπει να ανοίξει με όρους ρεαλισμού. Στο πλαίσιο αυτό απαιτείται συνολικός επανασχεδιασμός της παραλιακής ζώνης με αξιοποίησή της που θα ισορροπεί ανάμεσα σε δράσεις αναψυχής και πολιτισμού και στην αναγκαιότητα εκσυγχρονισμού του λιμανιού, στην κατεύθυνση της πράσινης ανάπτυξης και της ενίσχυσης της εθνικής οικονομίας. Οι δυνάμεις δεν είναι αναπόδραστα αντίρροπες και η κρισιμότητα των καιρών δεν αφήνει περιθώρια σε στείρες αρνήσεις. Ο ΟΛΠ οφείλει να “ανταποδώσει” στους επιλιμένιους δήμους για τις δραστηριότητές του και με τον τρόπο αυτό να καταστεί συνομιλητής της κοινωνίας των πολιτών.

από το http://stagona4u.gr

Η Μαρία Καραφέρη είναι δικηγόρος, μέλος της Επιτροπής Πόλης Πειραιά της Δημοκρατικής Αριστεράς
και μέλος της γραμματείας της πολιτικής επιτροπής Κερατσινίου Δραπετσώνας.